Θυσίες χωρίς προοπτική

Οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την ανεργία 
 (“Greece-Assessment of the Risks to the Fund and the Fund’s Liquidity Position”, IMF, 9.3.2012)




Και η ...σκληρή πραγματικότητα (Δελτίο Τύπου Ελλ.Στατιστικής Αρχής, 11.10.2012).

Έκθεση του ΔΝΤ που από τον Μάρτιο του 2012 θεωρεί την εφαρμοζόμενη πολιτική λιτότητας  και εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα ως ανώφελη και καταδικασμένη:

-          Η εσωτερική υποτίμηση συνοδεύεται συνήθως από βαθιά και μακρόσυρτη ύφεση, επειδή η οικονομική πολιτική επικεντρώνεται στη μείωση των εισοδημάτων,  της απασχόλησης και της οικονομικής μεγέθυνσης. Η περίοδος προσαρμογής κυμαίνεται από 5 τετράμηνα (Χονγκ-Κονγκ) έως 15 τετράμηνα (Αργεντινή, πριν την εγκατάλειψη της μετατρεψιμότητας του πέσο σε δολάριο). Η εσωτερική υποτίμηση είχε ήπιες επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση σε ορισμένες χώρες (π.χ. Γερμανία), αλλά πολύ αρνητικές σε άλλες (π.χ. Αργεντινή).

-       Η προσαρμογή μέσω της εσωτερικής υποτίμησης έχει αποδειχτεί μια πολύ δύσκολη διαδικασία, με ελάχιστες μόνο επιτυχημένες περιπτώσεις. Η εσωτερική υποτίμηση, που επιδιώκει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, επηρεάζει αρνητικά την οικονομική μεγέθυνση και έχει αρνητικές παρενέργειες στη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών. Ταυτόχρονα, η αύξηση των φορολογικών βαρών επιδεινώνει ακόμα περισσότερο τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική μεγέθυνση.

-          Οι επιχειρήσεις προτιμούν να απολύουν παρά να μειώνουν τους μισθούς.

-          Η εξωτερική προσαρμογή γίνεται κυρίως μέσω του περιορισμού των εισαγωγών και δευτερευόντως μέσω της αύξησης των εξαγωγών.

-          Αυξάνονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

-          Στην περίπτωση της Αργεντινής, η εσωτερική υποτίμηση δε λειτούργησε και η χώρα οδηγήθηκε στην εγκατάλειψη της σύνδεσης του νομίσματός της με το δολάριο μετά από 4 χρόνια σημαντικής ύφεσης (20%), χρεοκοπιών τραπεζών, ανεργίας, φτώχειας, μείωσης των μισθών και των συντάξεων, φυγής κεφαλαίων. Ωστόσο, μετά την υποτίμηση του νομίσματός της (κατά 50%), η Αργεντινή ανέκαμψε και είχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (8,5%) για 8 χρόνια.

-          Οι προϋποθέσεις επιτυχίας της εσωτερικής υποτίμησης είναι:

α) Η υψηλή κινητικότητα-ελαστικότητα των συντελεστών παραγωγής (αμοιβές-τιμές).

β) Ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα μειώσεων των δαπανών και η υποστήριξη της κοινής γνώμης για να διατηρηθεί η  χώρα στη νομισματική ένωση.

γ) Ένα μικρό δημόσιο χρέος και η ύπαρξη αποφασιστικότητας να μειωθούν τα ελλείμματα.

δ) Η επαρκής κεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

ε) Οι ευνοϊκές εξωτερικές συνθήκες.

- Η Ελλάδα δεν συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις επιτυχίας της εσωτερικής υποτίμησης. Υψηλά δημοσιονομικά και εξωτερικά ελλείμματα, μεγάλο χρέος, αρνητική επενδυτική θέση, χαμηλή εξαγωγική βάση, διαρθρωτικές αδυναμίες και πολιτική αστάθεια συνθέτουν το πλέγμα των αρνητικών προϋποθέσεων.

(“Greece-Assessment of the Risks to the Fund and the Fund’s Liquidity Position”, IMF, 9.3.2012. Παρατίθεται στο Παναγιώτης Ρουμελιώτης, Το άγνωστο παρασκήνιο της προσφυγής στο ΔΝΤ, Αθήνα 2012, σσ.359-60. Όλη η έκθεση του ΔΝΤ εδώ: http://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2012/cr1257.pdf).

 

Σοφά και "προφητικά" λόγια ενός "μεγάλου" οικονομολόγου.

Στην τελευταία του έκθεση το ΔΝΤ (Σεπτέμβριος 2012) παραδέχεται την αποτυχία του προγράμματος:
«Προγράμματα υποστηριζόμενα από το Ταμείο, τα οποία ξεκίνησαν το 2010-2011 είχαν στόχο τη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να αντιστρέψουν τη δυσμενή δυναμική του χρέους. Ομως, σε τουλάχιστον μία περίπτωση, η οικονομική δραστηριότητα μειώθηκε και το μέγεθος του χρέους αυξήθηκε περισσότερο απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί. Προβλέπεται ότι το δημόσιο χρέος θα παραμείνει υψηλό για ορισμένα χρόνια», αναφέρεται στην έκθεση του ΔΝΤ. Παράλληλα, οι οικονομολόγοι του Ταμείου εξηγούν ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος ήταν από την αρχή της κρίσης «αρκετά υψηλό», ενώ η δυναμική του επιδεινώθηκε εξαιτίας της ύφεσης που περιόρισε τα φορολογικά έσοδα. Η αναθεώρηση των στοιχείων για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος το 2009 και η επίδραση της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην ανάπτυξη συνέβαλαν με τη σειρά τους στη δυσμενέστερη από το αναμενόμενο δυναμική του ελληνικού δημοσίου χρέους, αναφέρει το ΔΝΤ.

 «Μελλοντικά η δημιουργία ανάπτυξης θα είναι κλειδί για τη σταθεροποίηση του χρέους. Μένει να φανεί σε ποιο βαθμό και πόσο γρήγορα η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα βοηθήσει στην επίτευξη αυτού του σκοπού», εκτιμούν οι οικονομολόγοι του Ταμείου.

Γενικότερα, το Ταμείο είναι ικανοποιημένο από την επιτυχία των προγραμμάτων του αν και οι οικονομολόγοι του παραδέχονται ότι θα πρέπει να αναπτύξουν νέα και περισσότερο ακριβή εργαλεία προκειμένου να καταλήγουν σε καλύτερη ανάλυση φερεγγυότητας χρέους (Debt Sustainability Analysis). Η ανάλυση φερεγγυότητας χρέους είναι ένα από τα βασικά εργαλεία του Ταμείου, αφού σύμφωνα με το καταστατικό του δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτεί προγράμματα αν κρίνεται ότι το χρέος δεν είναι φερέγγυο ή δεν μπορεί να καταστεί μέσω ενός προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις το ΔΝΤ συστήνει, ή επιβάλλει, ένα «κούρεμα» (Καθημερινή, 18.9.2012).

Τα συμπεράσματα δικά σας...